ซอกซอนตะลอนไป (9 พฤศจิกายน 2568)
อียิปต์ที่เต็มไปด้วยคำถาม(ตอน3)
โดย เสรษฐวิทย์ ชีรวินิจ
ความรู้สึกและสำนึกของชาวอียิปต์โบราณในยุคฟาโรห์ ที่มีต่อเทพเจ้านั้น ถูกจัดวางอยู่ในระดับสูงมาก ลบหลู่ไม่ได้ และไม่มีใครกล้าลบหลู่ แม้กระทั่งฟาโรห์เอง สิ่งที่ดีที่สุดมีไว้เพื่อเทพเจ้าเท่านั้น มนุษย์จะต้องใช้ของที่คุณค่าด้อยกว่า อย่างเช่นชนิดของหินที่ผมได้เล่าให้ฟังในตอนที่แล้ว
เมื่อบ้านของเทพเจ้า หรือ วิหารจะสร้างด้วยหินชนิดต่างๆแล้ว ฟาโรห์จะอาศัยอยู่ในพระราชวังแบบไหน
(ทรากของเมืองโบราณอามาร์นา ที่ขุดพบ-ภาพจากวิกิพีเดีย)
เป็นเรื่องที่น่าแปลกก็คือ ไม่มีการค้นพบพระราชวังของฟาโรห์ในแบบที่เห็นชัดๆจะๆเลย ยกเว้นก็แต่ที่เมืองอามาร์นา(AMARNA) ที่ฟาโรห์ อะเคนนาเตน เป็นผู้สร้างขึ้น ซึ่งก็มีเพียงฐานรากที่ทำด้วยหินเป็นแนวเท่านั้น
ส่วนอื่นๆ เช่น กำแพง หลังคา พระราชวัง เขาใช้วัสดุอะไรในการสร้าง
(ซัคคารา ซึ่งเป็นสถานที่ตั้งของพีระมิดแบบขั้นบันได – ภาพโดยผู้เขียน)
เนื่องจากไม่พบหลักฐานอันเป็นที่ประจักษ์ และ เชื่อถือได้ นักอียิปต์ศาสตร์จึงต้องใช้วิธีการสันนิษฐานจากหลักฐานบางอย่างที่พบ และ นั่นก็คือ สิ่งก่อสร้างที่ซัคคารา(SAQQARA) ซึ่งเป็นสุสานของฟาโรห์ ซอร์เซอร์(DJORSER) จากราชวงศ์ที่ 3 ในยุคอาณาจักร์เก่า ซึ่งมีอายุประมาณ 4600 ปี
ซัคคารา นอกจากเป็นสุสานของฟาโรห์ซอร์เซอร์แล้ว ยังเป็นคอมเพล็กซ์ขนาดใหญ่ที่มีสถานที่สำคัญอยู่ในบริเวณนี้ด้วยคือ ปะรำพิธีที่ใช้ในการประกอบพิธีเฮบ เซด (HEB SED)หรือ พิธีเซด ซึ่งเป็นพิธีเฉลิมฉลองการต่ออายุการขึ้นครองราชของฟาโรห์ออกไปอีก ซึ่งอาจจะเป็น 3 ปี 5 ปี หรืออาจจะถึง 30 ปี
คอมเพล็กซ์ ขนาดใหญ่ของสุสานฟาโรห์ซอร์เซอร์ มีกำแพงขนาดใหญ่ทำด้วยหินปูนเหมือนกำแพงพระราชวังล้อมรอบทุกด้าน ประตูทางเข้าสุสานมีมากถึง 15 ประตู แต่ 14 ประตูเป็นประตูปลอมที่ไม่สามารถใช้งานได้ ที่ใช้งานได้มีเพียงประตูเดียวเท่านั้น
ตามประวัติศาสตร์เชื่อว่า ผู้ออกแบบและก่อสร้างคอมเพล็กซ์ขนาดใหญ่านี้ก็คือ ขุนนางผู้ดูแลรับใช้ใกล้ชิดฟาโรห์ซอร์เซอร์ รวมถึงยังดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีด้วย มีชื่อว่า อิมโฮเทป
(ประตูทางเข้าสู่เขตของสุสาน บนเพดานมีรูปทรงเหมือนเสากลมๆวางเรียงรายติดกัน-ภาพโดยผู้เขียน)
ทางเดินเข้าประตูซึ่งมีขนาดไม่กว้างนัก บนเพดานตกแต่งด้วยรูปทรงเหมือนท่องไม้วางเรียงกัน ผ่านจากทางเดินนี้เข้าไป ก็จะเป็นพื้นที่กว้างขึ้นมาหน่อย ที่เจตนาให้เห็นเหมือนบานประตูขนาดใหญ่ และ หนา ทำด้วยไม้ จะเห็นสลักบานพับที่เป็นตัวยึดให้ประตูเปิดอยู่ที่ปลายด้านหนึ่งติดกับกำแพง
(ประตูที่ทำเหมือนประตูไม้ และมีสลักบานพับ ทั้งๆที่ทำด้วยหิน-ภาพโดยผู้เขียน)
ในเมื่ออิมโฮเทป สร้างสิ่งก่อสร้างเหล่านี้ด้วยหินปูนทั้งหมด ทำไมต้องทำประตูที่มีลักษณะเหมือนบานประตูไม้ แต่เปิดไม่ได้
รวมทั้งเพดานตรงทางเดินที่ออกแบบเหมือนท่อนไม้วางเรียงกันเป็นแนว
นักอียิปต์ศาสตร์ให้คำอธิบายในเรื่องนี้ว่า อิมโฮเทปได้รับคำสั่งจากฟาโรห์ซอร์เซอร์ ให้สร้างสุสานของพระองค์ให้ยิ่งใหญ่กว่าสุสานแบบเดิม เขาจึงวางแผนสร้างสุสานจากหินจำนวนมาก (รายละเอียดของแนวคิดเกิดก่อนที่จะมาเป็นพีระมิดที่กีซ่า ผมได้เขียนถึงไปแล้วในบทความก่อนหน้านี้)
แต่ที่ยังเลือกที่จะตกแต่งเพดานทางเดิน และ สลักบานประตู ในรูปแบบของสิ่งก่อสร้างที่ทำด้วยไม้ สันนิษฐานว่า เพราะที่อยู่อาศัย หรือ พระราชวังของฟาโรห์สร้างด้วยไม้ เมื่อคิดออกแบบสร้างสุสานด้วยหิน ความคิดของเขาจึงยังยึดติดกับรูปแบบของการสร้างพระราชวังด้วยไม้
จึงเลือกที่จะออกแบบเพดานให้เหมือนการใช้ต้นปาล์มอินทะผาลัมทั้งต้นมาวาง และ บานประตูที่ใช้สลักบานพับราวกับสร้างด้วยไม้
เป็นข้อสันนิษฐานที่มีน้ำหนักว่า พระราชวังของฟาโรห์สร้างด้วยไม้ ที่อาจจะใช้ดินดิบก่อนสร้างผสมด้วย
อยากทราบรายละเอียดที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับประวัติศาสตร์อียิปต์แบบที่ผมเขียน สามารถร่วมเดินทางไปกับผม ในรายการทัวร์เจาะลึกอียิปต์แบบ “ทัวร์พรีเมี่ยม” โรงแรมที่พักดี ล่องเรือระดับ 5 ดาว อาหารดีตามโรงแรม5 ดาว และโปรแกรมชมครบครัน เดินทางระหว่างวันที่ 4-13 มีนาคม 2569 สนใจสอบถามรายละเอียดได้ที่โทร 0885786666 หรือ LINE ID – 14092498
พบกันใหม่สัปดาห์หน้าครับ
