ซอกซอนตะลอนไป (14 ตุลาคม 2559 )
อิหร่าน-อาณาจักรเปอร์เชี่ยนโบราณ(ตอน 7)
โดย เสรษฐวิทย์ ชีรวินิจ
แม้ว่าอาณาจักรเปอร์เชี่ยน และ ชาวเปอร์เชี่ยน จะเคยยิ่งใหญ่ในอดีตตั้งแต่เมื่อประมาณ 2500 ปีที่แล้ว แต่หลังจากนั้น ก็ค่อยๆเสื่อมลง
เมื่ออาณาจักรอาเคเมนิด ของพระเจ้าไซรัส มหาราช พ่ายแพ้ต่อพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชแล้ว แผ่นดินเปอร์เชีย ก็ตกอยู่ภายใต้การปกครองของราชวงศ์เซลิวสิด ซึ่งเป็นชาวกรีก ตั้งแต่ปี 312 ก่อนคริสตกาล จนถึงปีค.ศ. 63
(แผนที่อาณาเขตของอาณาจักร เซลิวสิด ของ เซลิวคัส ที่ 1 นิเคเตอร์ ภาพจากวิกิพีเดีย)
ราชวงศ์เซลิวสิด ได้รับการสถาปนาโดย นายพล เซลิวคัส ที่ 1 นิเคเตอร์ (SELEUCUS I NICATOR) นายพลคนสนิทคนหนึ่งของพระเจ้าอเล็กซานเดอร์ มหาราช
(เซลิวคัส ที่ 1 นิเคเตอร์ ภาพจากวิกิพีเดีย)
เซลิวคัส ได้รับ บาบีโลเนีย มาจาก อเล็กซานเดอร์ จากนั้น พระองค์ก็ขยายพื้นที่ออกไปจนสามารถยึดครอง อนาโตเลีย(ANATOLIA) (ปัจจุบันคือ พื้นที่ภาคตะวันออกของตุรกีปัจจุบันนี้ ที่เรียกว่า เอเชียไมเนอร์)
นอกจากนั้น ยังสามารถยึดครอง ดินแดนเมโสโปเตเมีย คูเวต อัฟกานิสถาน ปากีสถาน เติร์กเมนิสถาน และ เปอร์เชีย
หมดจากอาณาจักรเซลิวสิดแล้ว ก็มาถึงอาณาจักรนักรบอีกอาณาจักรหนึ่งของเปอร์เชี่ยน คือ อาณาจักรพาร์เทียน(PARTHIAN EMPIRE) ซึ่งสถาปนาขึ้นมาตั้งแต่ปี 247 ก่อนคริสตกาล ค่อยๆสร้างความแข็งแกร่งขึ้นมาเรื่อย
(รูปหล่อทำด้วยสำริดของนักรบพาร์เทียน ที่จัดแสดงในพิพิทภัณฑ์ในกรุงเตหะราน)
อาณาจักรพาร์เทียน เป็นอาณาจักรของนักรบโดยแท้ เพราะสร้างความสะท้านสะเทือนให้แก่อาณาจักรโรมันที่ยิ่งใหญ่ได้ เพราะแม้แต่ มาร์คัส ลิซินิอุส แครสซุส (MARCUS LICINIUS CRASSUS) สหายของ จูเลียส ซีซาร์ และ เป็นหนึ่งในสามพันธมิตร ครั้งที่ 1 (FIRST TRIUMVIRATE) ร่วมกับ จูเลียส ซีซาร์ และ นายพล ปอมเปย์ ก็ยังพ่ายแพ้ต่อพวกพาร์เธียน
และเสียชีวิตในสนามรบ
(นายพล แครสซุส ซึ่งตายในสนามรบในการทำสงครามกับพวกพาร์เทียน ภาพจากวิกิพีเดีย)
อาณาจักรพาร์เทียน พ่ายแพ้ต่อ อาร์ดาเชอร์ ที่ 1(ARDASHIR I) ของราชวงศ์ซาสซาเนียน(SASSANIAN EMPIRE) ในปีค.ศ.224 ราชวงศ์ซาสซาเนียน ซึ่งก็ยังเป็นชาวเปอร์เชี่ยน ได้ปกครองแผ่นดินเปอร์เชียต่อเนื่องมาอีก 400 ปีเศษ
เป็นช่วงที่ อาณาจักรเปอร์เชี่ยนแผ่ขยายออกไปอย่างกว้างขวาง กินพื้นที่ประเทศอิรัก อิสราเอล เลบานอน จอร์แดน อาร์เมเนีย อัฟกานิสถาน ตุรกี ซีเรีย ปากีสถาน อียิปต์ เอเชียกลาง และ คอเคซัส
แม้ว่า ในช่วงเวลา 400 ปีเศษนั้น ราชวงศ์ซาสซาเนียนจะพบกับศัตรูที่แข็งแกร่งอย่างเช่น อาณาจักรโรมัน(ROMAN EMPIRE) ที่ขยายดินแดนจากโรม ไปทางทิศตะวันออก มาสู่ตุรกี และ ตะวันออกกลางก็ตาม
ในปีค.ศ. 260 กษัตริย์ชาปูร์ ที่ 1(SHAPUR I) ของราชวงศ์ซาสซาเนียน ได้แสดงแสนยานุภาพที่ยิ่งใหญ่ในการทำสงครามกับอาณาจักรโรมัน ที่นำโดยจักรพรรดิโรมัน วาเลอเรียน(VALERIAN) และสามารถจับตัวจักรพรรดิวาเลอเรียน เป็นเชลยได้
(ภาพสลักของกษัตริย์ชาปูร์ แห่ง ราชวงศ์ซาสซานิด อยู่บนหลังม้า ในขณะที่จักรพรรดิวาเลอเรียน ของอาณาจักรโรมัน คุกเข่าอยู่เบื้องหน้า)
ประวัติศาสตร์ระบุว่า ชาปูร์ ได้กระทำการหยามหมิ่นเกียรติยศของ จักรพรรดิวาเลอเรียน อย่างเลวร้ายที่สุด เช่น ให้จักรพรรดิวาเลอเรียน คุกเข่าให้ชาปูร์ เหยียบหลังเพื่อก้าวขึ้นหลังม้า เป็นต้น
(จักรพรริ วาเลอเรียน ของอาณาจักรโรมัน คุกเข่าให้กษัตริย์ชาปูร์ เหยียบหลังขึ้นหลังม้า ภาพจากวิกิพีเดีย)
ไม่เคยมีครั้งใดในประวัติศาสตร์ ที่จักรพรรดิโรมันจะถูกหยามเกียรติเช่นนี้
ปัจจุบันนี้ ภาพสลักนูนต่ำที่หน้าผายังปรากฏให้เห็น ภาพของจักรพรรดิวาเลอเรียน คุกเข่าอยู่เบื้องหน้ากษัตริย์ชาปูร์ ของ ราชวงศ์ซาสซานิด อยู่
จักรพรรดิ วาเลอเรียน สิ้นพระชนม์ในคุกของเปอร์เชียน ในเวลาต่อมา
ผมจะนำนักท่องเที่ยวของ บริษัท ไวท์ เอเลแฟนท์ ทราเวล เอเยนซี่ เดินทางไปท่องเที่ยว อิหร่าน อาณาจักรเปอร์เชียน ระหว่างวันที่ 22 – 30 พฤศจิกายน นี้
ท่านที่สนใจจะเดินทางร่วมไปกับผม สามารถสอบถามรายละเอียด และ สำรองที่นั่งได้ที่ โทร 02 651 6900
พบกันใหม่สัปดาห์หน้าครับ
